IJsverlies Antarctica in tien jaar verdrievoudigd
Antarctica heeft in de afgelopen tien jaar met een steeds grotere snelheid ijs verloren. Een nieuw studie laat zien dat het ijsverlies van Antarctica is verdrievoudigd, van 75 naar 219 miljard ton per jaar. Hierdoor stijgt ook de mondiale zeespiegel steeds sneller. Het is een van de meest grootschalige onderzoeken naar de veranderingen van het ijs op Antarctica: 84 wetenschappers verbonden aan 44 organisaties combineerden voor hun onderzoek 24 verschillende satellietmetingen. NESSC-onderzoeker prof. Michiel van den Broeke is één van de vijf onderzoeksleiders.
Op basis van de satellietgegevens is voor heel Antarctica de verandering in de ijsdikte en de massa van het ijs bepaald. De resultaten, gepubliceerd in het wetenschappelijk tijdschrift Nature, tonen aan dat de afgelopen 10 jaar het ijsverlies is verdrievoudigd, tot gemiddeld 219 miljard ton per jaar in de periode 2012-2017.
In één generatie
Door het ijsverlies van Antarctica is de zeespiegel in 25 jaar wereldwijd gemiddeld gestegen met 7,2 mm. Waarvan 3 mm, 40 procent, in de afgelopen vijf jaar. “Het ijsverlies schommelt door variaties in sneeuwval per jaar, maar de grote lijn is heel duidelijk. En dat in één generatie. Dat is niet niks”, vindt NESSC-onderzoeker Van den Broeke, hoogleraar Polaire Meteorologie aan de Universiteit Utrecht.
Kantelpunt
Want het versneld afsmelten en de gevolgen daarvan kunnen op zeker moment een kantelpunt bereiken. Van den Broeke: “Het Klimaatakkoord van Parijs streeft daarom naar het beperken van de opwarming van de aarde tot maximaal 2°C. Het is niet duidelijk of dit voor Antarctica genoeg is. We kunnen nu nog niet precies voorspellen wat de maximale temperatuurstijging is waarbij we dit kantelpunt kunnen voorkomen.”
Complexe interactie
Om het toekomstig smeltgedrag van Antarctica te voorspellen is een accuraat model nodig van de uiterst complexe interacties tussen oceanen, atmosfeer en ijskappen. “Zo’n model is er nog niet, maar daar wordt momenteel wereldwijd hard aan gewerkt”, aldus Van den Broeke.
Grootste ijsverlies
Uit het donderdag verschenen onderzoek blijkt het grootste ijsverlies dat van de immense Pine-Island Gletsjer en de nabijgelegen Thwaites Gletsjer op West Antarctica te zijn. Omdat de rotsbodem onder deze gletsjers onder zeeniveau ligt en afloopt naar het binnenland, is de stroming van deze gletsjers instabiel, wat het ijsverlies verder versnelt.
Koudste plek op aarde
Voor de koudste plek op aarde, het gigantische Oost-Antarctica, is nog geen ijsverlies aangetoond. De groep van Van den Broeke laat zien dat de sneeuwval daar de aflopen decennia constant is gebleven, terwijl ook de ijsstroming vooralsnog stabiel lijkt. Maar vanwege de grote uitgestrektheid van Oost Antarctica zijn de onzekerheden groot. “En een procent verandering in de massa van de Oost Antarctische ijskap betekent al een verandering van een halve meter in de zeespiegel. Dus het is belangrijk om dit gebied heel goed in de gaten te houden.”
Verandering in dikte van de Antarctische ijskap en verandering van zeeniveau tussen 1992 en 2017. Credit: IMBIE/Planetary Visions
Artikel:
Mass balance of the Antarctic Ice Sheet from 1992 to 2017
Nature, 558, (219–222)
doi: 10.1038/s41586-018-0179-y